Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından finanse edilen Küresel Hastalık Yükü Çalışması, 1990-2021 yılları arasındaki fazla kilo ve obezite oranlarını inceledi. Araştırma sonuçlarına göre, 2021 yılında dünya genelinde 2,11 milyar yetişkin fazla kilolu veya obezdi.
Sadece yetişkinler değil, çocuklar ve gençler de obeziteden giderek daha fazla etkileniyor. 5-14 yaş grubundaki obez çocuk sayısı 93,1 milyona, 15-24 yaş grubundaki obez birey sayısı ise 80,6 milyona yükseldi.
Özellikle Güneydoğu Asya, Doğu Asya ve Okyanusya’da çocuklarda obezite oranlarında büyük artış görüldü. Bu trend devam ederse, 2050 yılında dünya genelinde 746 milyon çocuk, ergen ve genç yetişkin obez olacak.
Araştırmaya göre, obezite oranlarının en hızlı arttığı bölgeler Orta Doğu ve Kuzey Afrika oldu. 1990’dan 2021’e kadar:
- Erkeklerde obezite oranı üç katına çıktı
- Kadınlarda obezite oranı iki katına çıktı
Çin, 402 milyon fazla kilolu veya obez bireyle dünya genelinde en yüksek obez nüfusa sahip ülke konumunda. Çin’i 180 milyon obez kişiyle Hindistan, ardından 172 milyon kişiyle ABD takip ediyor.
Araştırmacılar, ekonomik gelişmenin obezite oranlarını artırabileceğini vurguluyor. Bir ülke geliştikçe:
- Daha fazla yüksek kalorili ve işlenmiş gıda tüketiliyor
- Yerel tarım ve geleneksel beslenme alışkanlıkları yerini büyük gıda şirketlerinin ürünlerine bırakıyor
- Şehirleşme ve ulaşım sistemleri insanların daha az hareket etmesine neden oluyor
Bu faktörler birleştiğinde, toplumlar giderek daha fazla ‘obezite teşvik eden’ (obesojenik) çevreler oluşturuyor.
Eğer mevcut eğilimler devam ederse, 2050 yılına kadar dünya genelinde 3,8 milyar yetişkin fazla kilolu veya obez olacak. Bu, gelecekte diyabet, kalp hastalıkları ve bazı kanser türlerinde büyük bir artış yaşanabileceği anlamına geliyor.
Özellikle bazı ülkelerde obezite oranlarının dramatik seviyelere ulaşması bekleniyor:
- Birleşik Arap Emirlikleri’nde erkeklerin %80’inden fazlası fazla kilolu olacak
- Tonga ve Mısır’da kadınların %87’si obez olacak
Uzmanlar, hâlâ obezite krizini önlemenin mümkün olduğunu ancak bunun için hızlı hareket edilmesi gerektiğini söylüyor. Hükümetler 5 yıllık eylem planları uygulayarak beslenme eğitimi, sağlıklı ulaşım altyapısı ve işlenmiş gıdaların düzenlenmesi gibi önlemleri hayata geçirmeli.
Araştırmacı Jessica Kerr, “Birçok ülkenin fazla kilolu bireylerin obeziteye geçişini durdurmak için kısa bir fırsat penceresi var” diyerek acil önlem alınması gerektiğini vurguluyor.